Sny. Ukryta prawda o człowieku czy irracjonalny wymysł wyobraźni?
Marzenia senne to jeden z najtrudniejszych do zbadania obszarów ludzkiej psychiki. Ich absurdalność oraz nieprawdopodobieństwo są ciężkie do racjonalnego wytłumaczenia. Okazuje się jednak, że nasze sny zwykle coś znaczą. Wynikają z naszych doświadczeń, osobowości, pragnień i obaw. Jak wyglądają one z punktu widzenia psychologii?
Sny są zjawiskiem naturalnym i automatycznym. Każdy z nas doświadcza marzeń i wizji. Okazuje się, że śnić zaczynamy już w życiu płodowym. Wynika z tego zatem, że ta konkretna funkcja mózgu jest nam bardzo potrzebna. Po co?
Przeżywanie snów posiada przede wszystkim funkcję oczyszczającą. Pomaga rozładowywać frustracje oraz radzić sobie z trudnymi emocjami. Szczególne znaczenie ma to dla dzieci, które podczas swoich najmłodszych lat, nie znają jeszcze mechanizmów świadomego rozładowywania napięcia. Nieprzepracowane emocje mają zatem swoje odzwierciedlenie w snach, dzięki którym rano budzimy się radośniejsi i z tak zwaną „lżejszą głową”.
Każdej nocy doświadczamy ok. 4 do 5 snów. Występują one podczas regularnych cykli fazy REM, która trwa mniej więcej 90 minut. Wówczas nasz mózg wyświetla nam obrazy, w których uczestniczymy. Często przeżywane przez nas sytuacje są nieracjonalne i nieprawdziwe. Jest na to jednak wytłumaczenie. Strefa naszego mózgu, która wytwarza sny, nie odpowiada za racjonalizm. Jednak czy muszą być one odzwierciedleniem rzeczywistości? Dzięki podobnym, „dziwnym” sytuacjom możemy dowiedzieć się o sobie znacznie więcej.
Sny pełnią również funkcję poznawczą. Według psychologów są skarbnicą wiedzy na temat człowieka. Mogą być wskazówką dotyczącą jego typu osobowości, ale także przedstawiać niezrealizowane potrzeby, lęki, trudne emocje, których się boi, a także najgłębiej skrywane pragnienia. Prezentują często prawdę o nas samych, której my nie akceptujemy na poziomie racjonalnym. Warto jednak podkreślić, że nie są pretekstem do wróżb czy magii. Interpretacja snów za pomocą sennika nie ma nic wspólnego z nauką.
Ciekawy wydaje się także podział snów. Okazuje się, że występują dwa rodzaje: sny trywialne (codzienne) oraz archetypowe (wielkie). Czym się różnią? Pierwsze z nich to „zlepki” sytuacji, osób, przeżyć z naszej codzienności. Pojawiają się w nich twarze, które widzieliśmy oraz miejsca, które znamy. Sny wielkie to natomiast, według filozofii jungowskiej, wpływ nieświadomości zbiorowej. Sny archetypowe to bogate w symbole oraz niezależne od aktualnej sytuacji marzenia senne, które nie mają nic wspólnego z rzeczywistością śniącego. Pojawiają się w nich przedmioty oraz miejsca, z którymi wcześniej nie miał nic wspólnego. Nie mógł ich widzieć, ani doświadczyć, a to właśnie w ten sposób kreowane są sny zwykłe. Wszystko za sprawą nieświadomości zbiorowej, która według filozofii, jest spuścizną naszych przodków. Każdy z nas ją posiada oraz może z niej czerpać.
Zatem, czy sny są jedynie nieracjonalną fantazją wyobraźni? Okazuje się, że to, co nam się śni, jest ważną wskazówką o nas samych. Czego się boimy, a jakie są nasze najskrytsze pragnienia? Odpowiedź ukryta jest w snach.
